Gezondheid, Heup dysplasie (HD)
Sinds enkele jaren is de benaming betreffende de beoordeling van Heup Dysplasie veranderd en heeft Nederland zich aangepast aan de geldende normen van de andere FCI landen. Dat wil zeggen: de beoordeling wordt voortaan gedaan aan de hand van één foto, de gestrekte houding. De kikkerpositie is hierbij komen te vervallen. De benamingen HD- en HD Tc bestaan niet meer en zijn gewijzigd in HD A, B, C of D. In het verleden was het een zeldzaamheid dat een hond een HD- verkreeg. In de afgelopen maanden hebben we kunnen zien dat er een groot aantal A beoordelingen zijn gegeven. Dit heeft voor enige verwarring gezorgd en men is zich zelfs gaan afvragen of het niet wijs zou zijn in de toekomst nog slechts te mogen fokken met honden die een A beoordeling hebben verkregen. Een kleine uitleg over de huidige beoordeling is dan ook absoluut op zijn plaats De FCI-beoordeling is een weergave van de HD-beoordeling naar een internationaal geldende code, waardoor het mogelijk wordt de HD-uitslagen uit de bij de FCI aangesloten landen te vergelijken.
Bij de beoordeling van de HD-foto wordt gelet op de vorm van de heupkoppen en de diepte van de heupkommen, de aansluiting van de koppen in de kommen en de aanwezigheid van botwoekeringen langs de randen van de heupgewrichten. Informatie over de diepte van de heupkommen en de aansluiting van de koppen wordt onder andere verkregen uit de zgn. ‘Norbergwaarde’. De Norbergwaarden van beide heupgewrichten worden bij elkaar opgeteld en geven samen de op het rapport vermelde ‘som Norbergwaarden’. Bij een normaal gewricht is de Norbergwaarde minstens 15, de som van beide heupen derhalve minstens 30. Honden met een te lage Norbergwaarde hebben dus ondiepe kommem en/of een slechte aansluiting van de gewrichtsdelen. Deze honden zullen dus een minder gunstige HD-beoordeling krijgen. Een normale of zelfs hoge waarde betekend echter niet zonder meer dat de betreffende hond goede heupgewrichten heeft. Een combinatie van diepe heupkommen en incongruentie van de gewrichtsspleet (een niet overal even brede gewrichtsspleet) of onvoldoende aansluiting van de gewrichtsdelen kan, zelfs bij een hoge waarde leiden tot een (licht)-HD-positief beoordeling. Op het formulier wordt dit duidelijk gemaakt door het aankruizen van ‘onvoldoende’ of ‘slechte’ aansluiting. Daarnaast wordt de uitslag ook beïnvloed door de aanwezigheid van botwoekeringen.
Er is een rechtstreekse koppeling tussen de ernst van de bot-afwijking en de uitslag: zeer lichte bot-afwijkingen (1) leiden tot de beoordeling HD B, lichte bot-afwijkingen (2) leiden tot de beoordeling HD C, en ernstige bot-afwijkingen (3) leiden tot de uitslag HD D. Alle gegevens samen bepalen de definitieve beoordeling, waarbij het ongunstigste onderdeel uiteindelijk de doorslag geeft. Een bepaalde beoordeling kan bepaald zijn door uitsluitend de diepte van de kommen, door de aansluiting van de gewrichtsdelen, de aanwezigheid van botwoekeringen, of door een combinatie van twee of alle drie onderdelen. Dit is weer te herleiden uit de verschillende gegevens zoals die op het certificaat zijn vermeld. (bron GGW) De ZWHVN keurt honden met een HD A en een HD B beoordeling goed voor de fokkerij. Dit komt overeen met de vroegere beoordeling HD- en HD Tc. Honden met een HD C, of HD D beoordeling worden uitgesloten van de fokkerij. Tevens is de WHVN van mening dat bij deze nieuwe beoordeling de complete uitslagen weer in het clubblad vermeld moeten.Veel hondeneigenaren zijn zich bewust van het belang van onderzoek naar Heup Dysplasie (HD) en Elleboog Dysplasie (ED) ter preventie van deze erfelijke aandoeningen in hun ras. Dit onderzoek wordt gedaan door middel van röntgenfoto's van de heupen of ellebogen van de onderzochte rashonden. De afdeling Gezondheid, Gedrag en Welzijn (GGW) krijgt dagelijks van dierenartsen uit het hele land een grote hoeveelheid röntgenfoto's opgestuurd van eigenaren, die deelnemen aan deze onderzoeken. Nadat de röntgenfoto's bij de dierenarts zijn gemaakt, zijn eigenaren natuurlijk zeer benieuwd naar het vervolg van het onderzoek en wachten zij met spanning op de uitslag. De afdeling GGW ontvangt dan ook dagelijks veel telefoontjes met vragen van eigenaren hoe het staat met hun onderzoek. Om eigenaren beter van dienst te kunnen zijn, is status van de lopende Heup Dysplasie (HD) en de Elleboog Dysplasie (ED) onderzoeken voortaan online beschikbaar via de website van de Raad van Beheer www.raadvanbeheer.nl. Aan de hand van het onderzoeksnummer dat via de dierenarts wordt ontvangen kan de status van het onderzoek eenvoudig worden gevolgd en heeft men tevens een indicatie wanneer de beoordelingsuitslag kan worden verwacht. De status van de HD- en ED-onderzoeken wordt dagelijks bijgewerkt. De getoonde status betreft dus de meest actuele stand van zaken. Telefonisch contact over de status is hierdoor in principe overbodig geworden. HD A
De aanduiding A betekent dat de hond röntgenologisch vrij is van heupdysplasie, wat echter niet betekent dat de hond geen 'drager' van de afwijking kan zijn. HD B B betekent dat op de röntgenfoto's geringe veranderingen zijn gevonden, die weliswaar toegeschreven moeten worden aan heupdysplasie, maar waaraan het kader van de fokkerij geen directe betekenis kan worden toegekend. HD C
De aanduiding C of D betekent dat bij de hond duidelijke veranderingen, passend in het ziektebeeld van HD zijn gevonden. HD D
Idem als HD C, maar in ernstiger mate. HD E
Wanneer de heupgewrichten ernstig misvormd zijn wordt dit aangegeven met HD E.
Fokcombinaties kunnen op basis van de HD-beoordeling alleen worden gevormd door:
HD-A x HD-A,
HD- x HD-,
HD-A x HD-TC,
HD-A x HD-B,
HD- x HD-TC,
HD-A x HD-,
HD-B x HD-B,
HD-TC x HD-TC,
HD-B x HD-TC,
HD-B x HD-.