Gezondheidszaken
Castratie bij de reu

Wat houdt castratie nu precies in? Bij de castratie van de reu worden, onder volledige narcose, beide testikels verwijderd. Hierdoor wordt de spermaproductie stilgelegd en de productie van testosteron verminderd. Binnen acht uur na de operatie vermindert de hoeveelheid testosteron terwijl het reeds geproduceerde sperma nog zeker 36 uur actief blijft. Enkele effecten van castratie zijn:

  • Vaak heeft castratie een trager functionerende stofwisseling tot gevolg. Voer wordt sneller omgezet in vet. Als de voeding niet wordt aangepast zal de hond dikker worden, met alle gevolgen van dien. Vooral honden die nog in de groei zijn. Medisch gezien zie je dat er na castratie een andere spier/vet verhouding ontstaat. Ook als ze op gewicht blijven, krijgen ze meer vet en minder spieren. Dat heeft op termijn nadelen omdat er dan meer kans is op rug- en gewrichtsklachten. Te dikke honden hebben ook meer kans op suikerziekte.
  • Gevolgen voor de ontwikkeling van het skelet. De groeischijven sluiten later waardoor de honden langer doorgroeien. Dit heeft effect op de botten. Reutjes worden hoger, maar boeten in op hun breedte.
  • De verlaging van testosteron is van invloed op de bespiering. Vooral jong gecastreerde honden honden zullen minder bespiering ontwikkelen dan wanneer ze intact waren gebleven. Dit alles kan effect hebben op het uiterlijk, de honden kunnen er enigszins slungelig, onvolwassen, uit blijven zien.
  • Veel reuen worden rustiger in hun gedrag, maar dan moet het gedrag echt seksueel georiënteerd zijn. In een enkel geval wordt de hond zelfs uitermate sloom. Castratie houdt echter niet automatisch in dat uw hond rustiger zal worden! Bij sommige honden merkt men totaal geen verschil in temperament. ,
  • Bij een deel van de honden verandert de vacht na castratie. Dit wordt dan ook wel een 'castratenvacht' genoemd. Het is mogelijk dat deze verandering blijvend is. Dit lijkt vooral tot uiting te komen bij de meer langharige hondenrassen, al dan niet met ondervacht. De vacht wordt wolliger en kan meer gaan klitten.
  • Holistische dierenartsen geven aan dat zij de honden het liefst zoveel mogelijk intact laten. Zij adviseren alleen te castreren als er een duidelijk aanwijsbare medische reden voor is, bijvoorbeeld een vergrote prostaat, tumoren aan de perianaalklier en soms ook voorhuidontstekingen. Er zijn ook gedragsgerelateerde problemen die een castratie rechtvaardigen maar dan moet het gedrag echt seksueel georiënteerd zijn, bijvoorbeeld weglopen als er loopse teven in de buurt zijn. Onzeker gedrag zoals uitvallen naar andere honden verbetert vaak niet en kan zelfs verslechteren.
  • Vanuit de gedragstherapie wordt gezegd: Het is een onomkeerbaar proces met een behoorlijke impact. Het is een directe ingreep op de hormoonhuishouding van de hond. Hoewel castratie nog vaak gezien wordt als hèt middel tegen alle kwalen mag duidelijk zijn dat er, om enig succes van een castratie te kunnen verwachten, zeker sprake moet zijn van gedrag dat een (sterke) mate van hormonale aansturing kent.' Hierbij moet men denken aan hyper-seksueel gedrag, niet meer willen eten, aanhoudend onrustig gedrag, 'rijden' op mensen en voorwerpen, en weglopen zodra er een loopse teef in de buurt is. Aangezien dit soort gedrag door castratie vrijwel zeker verdwijnt, zou zij in die gevallen castratie adviseren. Bij agressie naar soortgenoten (en dan met name naar reuen) kàn castratie een vermindering van het ongewenste gedrag opleveren. Is er echter daarbij sprake van aangeleerd gedrag dat zich heeft kunnen vormen tot een ingesleten gewoonte dan zal alleen het wegnemen van de hormonale aansturing tot dit gedrag niet de volledige oplossing bieden. Hetzelfde geldt voor agressie naar mensen. Bij agressie naar soortgenoten en mensen wordt eerst een chemische castratie geadviseerd. Hiermee wordt de invloed van testosteron weggenomen en is in redelijke mate zichtbaar wat het effect van een chirurgische castratie zou zijn zonder dat een onomkeerbare ingreep is gedaan. Wanneer er sprake is van angst geïndiceerde agressie wordt castratie niet geadviseerd omdat door het wegnemen van het mannelijk geslachtshormoon een onzekere hond bepaald niet méér zelfzeker zal worden. Castratie kan het probleemgedrag verergeren.

ALTERNATIEVEN
Een castratie is een onomkeerbare ingreep en het is dan ook zeker niet iets waar men makkelijk over moet denken. Gelukkig zijn er enkele alternatieven op de markt die een goed beeld geven van de effecten die een castratie kan hebben, zonder dat de hond hier gelijk levenslang aan vast zit. Het gaat hier over chemische castratie. Door middel van een injectie krijgt de hond hormonen ingespoten die het testosterongehalte tijdelijk verlagen of zelfs helemaal stilleggen. Hiervoor is geen narcose nodig. Zeker voor honden die een verhoogd anesthesie risico hebben is dit een uitkomst. De meest recente ontwikkeling is het implantaat "Suprelorin". Suprelorin bevat de werkzame stof desloreline, welke de werking nabootst het natuurlijke hormoon gonadotrofine, of GnRH. Dit hormoon zorgt ervoor dat de productie van testosteron voor ongeveer een half jaar wordt stil gelegd, hoewel er ook een mogelijkheid is om dit met een 'zwaarder' (9,4 mg) implantaat op te rekken naar een jaar. Daarna kan er eventueel een nieuw implantaat worden ingebracht. Na het inbrengen geeft het implantaat voortdurend kleine hoeveelheden desloreline af. Het is echter de vraag in hoeverre Suprelorin echt helpt bij agressie problemen. De bijsluiter meldt: 'Gegevens tonen aan dat behandeling met het product het libido van de hond zal verminderen, maar andere gedragsproblemen (bijvoorbeeld agressie bij reuen) zijn niet onderzocht'. Toekomstig onderzoek zal hier hopelijk meer uitsluitsel over kunnen geven. Er is helaas ook nog geen onderzoek gedaan naar het effect van dit middel op honden die de puberteit nog niet hebben bereikt. Het is daarom aan te raden te wachten met implantatie tot de hond de puberteit - meestal rond de tien tot twaalf maanden - heeft bereikt. Verder zijn er slechts weinig bijwerkingen bekend bij het gebruik van Suprelorin. De enige bijwerking die genoemd wordt, is het optreden van een matige zwelling op de implantatieplek.

OP WELKE LEEFTIJD?
De trend om honden op steeds jongere leeftijd te laten castreren, het zogenaamde 'early age neuturing', is komen overwaaien uit de VS. Dit beleid wordt daar om redenen van geboortebeperking gestimuleerd. Pups worden soms al gecastreerd voordat zij het nest verlaten! Door castratie op een zodanig jonge leeftijd toe te passen ontneem je de hond de mogelijkheid om op een normale manier volwassen te worden. Je kunt je afvragen in hoeverre dat ethisch te verantwoorden is.'